Çelik Yapılarda Ön Yeterliliğe Sahip Birleşimler: CYPE Connect ve StruBIM Steel 2026 ile konsept, tipler ve tasarımları
Çelik yapılarda ön yeterliliğe sahip birleşimler CYPE 2026 sürümünden itibaren, AISC 358 standardına uygun olarak Open BIM ortamında modelleyip analiz edebilmektedir.
Deprem bölgelerinde olmazsa olmaz olan ön yeterliliğe sahip birleşimler, artık özel araçlar ve kodlar kullanılarak doğrudan CYPE Connect ve StruBIM Steel‘de tasarlanabilmektedir.
Depreme dayanıklı çelik yapıların modern tasarımında, çelik birleşimler yapısal sistemin genel davranışında temel bir rol oynar. Sonuç olarak, ön yeterliliğe sahip birleşimlerin geliştirilmesi ve uygulanması, özellikle 1994 Northridge depremi gibi önemli deprem olaylarının ardından, özellikle önem kazanmıştır.
Kaynak: Northridge depremi
1994 yılında Kaliforniya’da meydana gelen Northridge depremi, çelik yapılardaki kritik kırılganlıkları ortaya çıkardı: Çelik moment dayanımlı çerçevelerdeki kaynaklı bağlantıların çoğu gevrek kırılma nedeniyle çöktü. Bu durum, ABD’de deprem sırasında sünek ve kontrollü davranışı garanti edecek bağlantılar geliştirmek ve standartlaştırmak için iddialı bir araştırma programının başlatılmasına yol açtı.
Sonuç olarak, AISC 341’in sismik dayanıklılık gerekliliklerini içeren ve kontrollü kırılmanın kolonda veya bağlantıda değil, kirişte (eriyebilir eleman) yer almasını sağlayan belirli geometrilere sahip, önceden belirlenmiş bağlantıları tanımlayan AISC 358 geliştirildi.
Ön yeterlilikli bağlantı nedir?
Ön yeterlilikli bağlantı, sismik yükleme altındaki davranışının öngörülebilir, sünek ve güçlü olduğundan emin olmak için deneysel testler ve detaylı analizlerle geometrisi doğrulanmış yapısal bir bağlantıdır.
Bu bağlantılar, “güçlü kolon-zayıf kiriş” ilkesine göre tasarlanmıştır ve kırılmanın bağlantı alanının dışında kirişte meydana gelmesini sağlayarak genel yapısal bütünlüğü korur ve kontrollü enerji dağılımı sağlar.
DAHA FAZLA BİLGİ EDİNİN: CYPE Connect’in nasıl çalıştığını öğrenin
AISC 358 Standardı ve Ön Yeterlilikli Birleşim Tipleri
AISC 358-16 spesifikasyonu, Ön yeterliliğe sahip bağlantıların çeşitli konfigürasyonları için geometrik ve kapasite tasarım gerekliliklerini belirler. 2026 sürümü itibarıyla CYPE programlarında modellenebilen en alakalı bağlantılar şunlardır:
Azaltılmış Kiriş Kesiti (RBS)
Bu bağlantı, kirişin kolona yakın kısmındaki flanşın daraltılmasıyla oluşur ve plastik deformasyonun yoğunlaştığı kritik bir kesit oluşturur. Bu sayede, kopma mekanizmasının kolona zarar vermeden bağlantının dışında gerçekleşmesi sağlanır.
Cıvatalı Uzatılmış Uç Plaka (BEEP)
Bu cıvatalı bağlantı, kirişe sabitlenmiş bir uç plakasından oluşur ve kolona yüksek mukavemetli cıvatalarla bağlanır. Cıvata sayısına ve takviye elemanlarının varlığına bağlı olarak farklı konfigürasyonları mevcuttur. Üretim ve montajının basitliği nedeniyle yaygın olarak kullanılan bir seçenektir.
Cıvatalı Flanş Plakası (BFP)
Bu birleşimde, kirişin flanşları ve gövdesi, kolona cıvatalanmış plakalarla bağlanır. Bu, tamamen cıvatalı bir montaj sağlayarak muayeneyi iyileştirir ve şantiyede kaynak ihtiyacını azaltır.
Kaynaklı Takviyesiz Flanşlı Kaynaklı Gövde (WUF-W)
Bu, flanşlara ve gövdeye tam nüfuz eden, yerinde kaynaklı bir bağlantıdır. Geleneksel bir çözüm olmasına rağmen, beklenen performansını garanti altına almak için özellikle yerinde kaynakta sıkı kalite kontrolleri gerektirir.
CYPE Connect ve StruBIM Steel’de Ön Yeterliliğe Sahip Birleşimlerin Tasarımı
